Ik ging naar zee en ik nam mee: twee boeken over online leren. En niet toevallig deze “In het echt ben ik veel leuker” van Katelijn Nijsmans en Ria Van Dinteren en “Online trainen” van Karin de Galan. Auteurs Katelijn Nijsmans en Karin de Galan zijn twee van mijn grote voorbeelden als trainer en precies van hen leerde ik de kunst van het online trainen. Ze inspireerden me te gaan experimenteren en een eigen manier ontwikkelen online vaardigheden in te trainen, samen met mijn collega, acteur Bart Klein.
Ik geef ik graag enkele tips mee uit deze twee boeken die ik van harte kan aanbevelen aan al wie meer wil weten rond online trainen (of vergaderen).
Wat zijn de geheimen van een geslaagde online vaardigheidstraining? De belangrijkste factoren naar mijn ervaring zijn: deelnemers die zich psychologisch veilig voelen én die gemotiveerd zijn doordat ze stap voor stap vertrouwen krijgen in eigen kunnen.
Allereerst: wat is een psychologisch veilige leeromgeving ? Dat is, als we ons baseren op de definitie van Amy Edmonson, Professor aan de Harvard Business School: “Een kader waarin deelnemers zich op hun gemak voelen en het gevoel krijgen dat ze zich elf kunnen zijn en fouten mogen maken.“
Hoe doe je het veilig?
Alleen in een veilige omgeving voelt ons brein zich comfortabel en staat het open om te leren,” zeggen Katelijn Nijsmans en Ria Van Dinteren die in hun boek inzicht geven in hoe ons lerend brein werkt en hoe je er optimaal gebruik van kan maken.
Duidelijkheid, thuisgevoel en relevantie zijn volgens hen drie voorwaarden om deelnemers een veilig gevoel te geven tijdens een online training. En om aan deze voorwaarden te voldoen, geven ze ook concrete tips.
Duidelijkheid
“Wat staat hier te gebeuren?”” Wie zit er hier allemaal?”” Zit mijn haar wel goed.”” Hoe werken al die ZOOM-functies?” Dat zijn vragen waar deelnemers aan een opleiding mee zitten. Vooral bij de start voelen deelnemers zich onwennig. Daarom is het handoig om deelnemers op voorhand te informeren en ze ook op weg te zetten als je de training aanvangt.
Welke informatie deel je best?
– inhoud van het programma
– begin- en einduur
– of de camera al dan niet aan moet staan
– hoe ze kunnen inloggen
– Instructies voor als er iets misloopt
Hoe duidelijker de informatie, hoe beter.
Het helpt ook om aan het begin van de training:
– te checken of iedereen mee is met de belangrijkste functies van Zoom, Team en co die je zal gebruiken;
– Vat de instructies samen op één slide;
– Begin met een korte, leuke introductieoefening waarbij je die functies kort uitlegt en al laat toepassen zodat iedereen mee is tijdens de training zelf.
Thuisgevoel
“Wij mensen zijn sociale dieren. We willen erbij horen, thuis voelen, respect krijgen, … Hoe meer we ons deel voelen van een groep, hoe beter dat is voor het leerproces.” Een aantal zaken zijn daarin essentieel volgens Nijsmans en Van Dinteren:
– Zorg voor een warm welkom
– Besteed genoeg tijd aan de kennismakingsronde. Die hoeft echt niet superlang te duren maar wel lang genoeg om groepsgevoel te creëren.
– Vraag steeds om de camera op te zetten
– Denk eraan de deelnemers bij naam te noemen en persoonlijk aan te spreken.
Ook tijdens de training willen deelnemers het gevoel krijgen dat ze goed bezig zijn, dat ze als compentent gezien worden. Want is dat niet het geval kunnen ze het gevoel krijgen dat ze niet bij de groep horen en dit kan pijn doen. Op dat moment is de kans op leren klein. Maak je juist gebruik van die nood aan verbondenheid door deelnemers samen te laten leren, dan zorgt dat ervoor dat ze wel degelijk kennis en kunde verwerven.
Relevantie
Zorg ervoor dat je training aansluit bij de noden en de leefwereld van de deelnemers. Hebben ze het idee dat er niks te leren valt, haken ze af. Online is de aandachtsspanne van deelnemers kleiner dan live én de afleiding door whatsapp, Zalando of hln.be groot. Daarom is het handig op voorhand een intake te doen bij de deelnemers en je de inhoud erop aan te passen.
En verder: “verkoop” het programma bij het begin van de training. Dat doe je niet door een saaie opsomming van leerdoelstellingen maar wel door uit te leggen wat de opleiding hen kan opleveren. Pik in op de pijnpunten die je uit je intakegesprek hebt gehaald en toon hen dat je hen kan helpen om van die pijn verlost te geraken. Dan heb je meteen de aandacht. In het boek staan leuke voorbeelden om dit te doen. Mijn favoriet is een roadmap maken.
De kracht van voorbeelden
Het boek “Online Trainen“ van Karin de Galan is voor Bal&Klein een onmisbaar naslagwerk. In de zomer van 2020 volgde ik haar opleiding “Online Trainen”, een absolute aanrader voor wie online wil trainen. Onmogelijk om alle tips uit het boek hier op te lijsten. Ik houd het bij mijn grootste eyeopener, de kracht van voorbeelden. Met praktijkvoorbeelden van lastige situaties uit hun praktijk, trek je deelnemers meteen de training in.
Ze vinden het interessant te zien hoe je als trainer en trainingsacteur aan de slag gaat met hun lastige klant, medewerker, patiënt … En ze zien ook dat wat je doet, effect heeft. En ze vinden het boeiend om zelf aan de slag te gaan en/of hun collega’s bezig te zien. Want zo krijgen ze praktische handvatten om op hun werkvloer mee aan de slag te gaan en blijft een opleiding niet beperkt tot wat modelzinnetjes inoefenen. Als we vragen aan onze deelnemers wat ze meepikken uit de opleiding geven ze steevast aan: “de vele voorbeelden die we gezien hebben.”
Veilig tegen alle verwachtingen in
Geeft dat dan geen problemen met psychologische veiligheid, hoor ik sommigen al luidop vragen? Want tenslotte praat je online tegen een scherm, niet met een mens.
Onze ervaring is net het omgekeerde! De feedback van onze deelnemers is duidelijk: online voelen ze zich veiliger. Naar onze ervaring is het trouwens net iets makkelijk om ook introverte mensen te betrekken in een vaardigheidstraining. Dankzij de instellingen van Zoom, Webex en co (hide self view zodat een deelnemer zichzelf niet ziet en hide non-video participants waardoor je andere deelnemers niet ziet als je aan de slag bent met de acteur) kan je ervoor zorgen dat als je aan het oefenen bent, je het gevoel krijgt dat je alleen met de acteur in de ruimte bent. En dat maakt het makkelijker om jezelf te blijven en meteen in het gesprek getrokken te worden.
Motiverend én leerzaam
Wat is de specifieke kracht van voorbeelden?
“Voorbeelden motiveren niet alleen, ze zijn ook leerzaam. Ze laten zien hoe iets precies werkt. Een uitleg hoe iets moet, is nuttig maar blijft abstract,” schrijft Karin de Galan in haar boek en ze bewijst het ook met wetenschappelijk onderzoek.
En dat is precies wat wij ondervinden bij onze trainingen. Je kan zeggen: “Toon eerst begrip en geef dan pas argumenten”. En dan antwoorden de deelnemers vaak: “Euh, klinkt logisch. Dat doen we al.” Pas als je twee gesprekken laat zien waarin je het verschil toont tussen zeggen “ik begrijp uw situatie maar …” of echt meeveren met de ander, waarbij je de grieven van de ander herhaalt, valt de eurocent. Ze zien dan meteen ook hoe ze het zelf kunnen aanpakken. En dat werkt motiverend. Hoe je die kracht van voorbeelden op diverse manieren kan toepassen, en nog veel meer praktische tips, lees je in het boek “Online Trainen”.
Meer weten over hoe je online vaardigheidstrainingen met acteur psychologisch veilig maakt? Kom ons bezoeken op de L&D Proeverijen op 16 september in De Montil in Affligem.
Meer info en inschrijven via: https://bit.ly/3mE3bPP