Slecht nieuws brengen is nooit leuk maar het uitstellen leidt tot misverstanden en conflict. Partijvoorzitters Coens (CD&V) en Almaci (Groen) kunnen ervan meespreken. Waarom is slecht nieuws brengen zo moeilijk? En hoe moet het dan wel?
“Ik begrijp de beslissing, maar menselijk zou het goed geweest zijn als we vooraf gesproken zouden hebben.“ Ex-minister Nathalie Muylle is niet alleen teleurgesteld dat ze naast een ministerpost greep; ze is ontgoocheld omdat ze dit via een sms van een journalist te weten kwam. Groen-fractievoorzitter Kristof Calvo hoorde op een bankje in een park in Gent dat hij geen minister zou worden. “De manier waarop ik dat vernam, heeft mij veel pijn gedaan. Je kan niet iedereen minister maken,” reageert hij, “je kan wel iedereen met respect behandelen maar dat is helaas niet gebeurd.”
Managerial avoidance
Slecht nieuws brengen. Het staat wereldwijd in de top 10 van de lastigste zaken in het takenpakket van een leidinggevende. Dat is begrijpelijk want je weet niet welke richting zo’n gesprek zal uitgaan. Wat wel zeker is, is dat de ontvanger van de boodschap niet blij zal reageren en emoties hoog kunnen oplopen. Dat is waarom dergelijke gesprekken niet of te laat plaatsvinden. Managerial avoidance heet dit fenomeen in het Engels. Vaak zit er een goede intentie achter. Toch is uitstelgedrag een slecht idee want de gevolgen kunnen groot zijn – van persoonlijke drama’s tot imagoschade.
“Slecht nieuws mag nooit als een verrassing komen” – Professor Kathleen De Stobbeleir (Vlerick Business Management School) op radio1.
Hoe komt het dat leidinggevenden het zo moeilijk hebben met slecht nieuws brengen?
Vaak spelen eigen overtuigingen een rol. Overtuigingen zijn gedachten die we als waar aanzien. “Leidinggevenden moeten zorg dragen voor mensen”. “Conflicten zijn slecht en moet je voorkomen”. “Ik wil anderen niet teleurstellen”. Het zijn enkele voorbeelden van overtuigingen die een gesprek in de weg kunnen staan.
Wat ook een rol speelt, is dat haast niet te voorspellen is hoe een moeilijk gesprek zal verlopen. Wij hebben graag een zekere mate van controle over een gesprek. Ons menselijk brein is immers ingesteld op voorspelbaarheid. Het vraagt dus lef en veel zelfvertrouwen om controle los te laten.
Gebrek aan vaardigheid en opleiding
Onderzoekers Arnold en Koczwara (2006), Buckman (2005) en Baile et al. (2005) halen een gebrek aan vaardigheid en opleiding aan als reden. Feedback geven en een slecht nieuwsgesprek voeren zijn moeilijke vaardigheden. Een opiniepeiling van een Executive Search bureau onder CEO’s legt bloot dat maar liefst 80% van de bevraagde CEO’s aangeeft dat ze hulp nodig heeft om empathischer te kunnen communiceren. Volgens Harvard Business Review heeft maar liefst 70% van de managers het moeilijk met het aanspreken van zijn medewerkers.
Leiders zijn leiders in goede én in slechte tijden. Het is in moeilijke periodes dat leiderschap onder druk komt te staan. Belangrijk is dus hierop voorbereid te zijn. Een “leuke” manier om slecht nieuws te brengen bestaat jammer genoeg niet. Tips om slecht nieuws beter te laten landen gelukkig wel.
Duidelijk en onverbloemd
De beste manier is een respectvolle manier en dat is de boodschap duidelijk en onverbloemd overbrengen en tegelijkertijd de ermee gepaarde emoties opvangen. Ook de manier waarop je communiceert, is van belang. Een moeilijke boodschap vertel je best zo snel mogelijk, onder vier ogen, en ook de non-verbale communicatie speelt een belangrijke rol.
Hoe oprechter je moeilijk nieuws brengt, hoe beter. Soms houden boodschappers informatie achter uit angst voor de reactie of omdat ze zo beter uit het gesprek hopen te komen. Door niet alles te zeggen kan de ander het nieuws gaan over- of onderschatten met alle gevolgen vandien.
Communiceren kan je leren
Slecht nieuws brengen, draait rond deelvaardigheden die je perfect kan leren. Hoe vaker je ze toepast, hoe beter je ze onder de knie krijgt en ze een gewoonte worden. Dat maakt het makkelijker om ook onder stress moeilijke gesprekken vaardig te voeren.
Onzeker over hoe je dergelijke gesprekken kan aanpakken? Wil je een lastig gesprek voorbereiden? Geef zeker een seintje via ilse@balklein.be of surf naar www.balklein.be. Speciaal voor moeilijke gesprekken ontwikkelden wij onze SKILSSLABS waar je aan de slag gaat met een ervaren coach en bedrijfsacteur om gesprekstechnieken al doende onder de knie te krijgen. Dat kan live of online in het Bal&Klein laboratorium. Wil je graag kennismaken met zo’n SKILLSLAB, neem dan deel aan één van onze maandelijkse demosessies.